Badania naukowe dotyczące aktualizacji danych na temat ważek i wybranych rodzin z rzędu błonkoskrzydłe (pszczół, os, mrówek i grzebaczy).

Celem zadania była aktualizacja wiedzy na temat wyżej wymienionych grup zwierząt. Jedyne dane, które Park posiadał, pochodziły głównie z opracowań przygotowywanych na potrzeby planu ochrony dla Parku, czyli sprzed 11 lat. Już wówczas (2001 r.) wskazano na potrzebę kontynuowania badań, pogłębienia wiedzy i usystematyzowania jej. Na zadanie składa się:

Badanie i opracowanie aktualnego składu gatunkowego odonatofauny.

Bory Tucholskie są jednym z centrów różnorodności ważek w Polsce. Na przestrzeni ostatnich 11 lat teren Parku był inwentaryzowany pod względem odonatofauny, jednak uzyskane dane wskazały na dużą zmienność w składzie gatunkowym związaną najprawdopodobniej z odmiennymi założeniami badań; koniecznym było wykonanie pełnej kompleksowej inwentaryzacji tej grupy owadów.

Badania prowadził specjalista, który pracował przy opracowywaniu tej grupy owadów na potrzeby planu ochrony, więc najlepiej zna potrzeby badawcze, w tej dziedzinie ( dr Grzegorz Tończyk z Uniwersytetu Łódzkiego).

Realizacja odbyła się w trakcie kilku tygodniowych wizyt, w całym okresie aktywności ważek (maj – wrzesień), w trakcie których wykonywane były inwentaryzacje. Badaniami został objęty cały teren Parku, który podzielono na powierzchnie próbne o wymiarach 1 km x 1 km.

Metodyka: Badania przeprowadzono na 57 stanowiskach. Gromadzono dane dotyczące imagines – identyfikacja przyżyciowa, odnotowywano zachowania rozrodcze, zbierano wylinki i sporadycznie odławiano larwy, które były identyfikowane również przyżyciowo.

Wyniki: Podczas badań stwierdzono występowanie 52 gatunków ważek (dotychczas podawano 43). Spośród tej liczby 8 objętych ochrona gatunkową.

Do najcenniejszych gatunków stwierdzonych należą:

• Nehelenia speciosa,
• Somatochlora Arctic,
• Cordulegaster boltonii,
• Leucorrhinia albifrons ,
• Leucorrhinia caudalis.

Koszt zadania 20 000 zł.

Badanie i opracowanie aktualnego składu gatunkowego błonkówek

Badania zostały wykonane przy udziale specjalisty, który również współpracował już z Parkiem w zakresie badań nad pszczołami - mgr Jacka Wendzonki. Do tej pory spośród żądłówek, w PNBT badaniami objęto tylko pszczoły. Celem niniejszych badań było ustalenie składu gatunkowego tej grupy oraz kilku innych, nie objętych dotąd badaniami, określenie ich cenności przyrodniczej i stopnia naturalności fauny.

Badaniami objęto grupy: grzebaczowate (Sphecidae), osowate (Vespiformes), mrówki (Formiciformes), pszczoły (Apoidea). Przy okazji tych badań uzyskano również informacje na temat innych grup należących do żądłówek: złotolitek (Chrysididae), smukw (Scoliidae), żronków (Mutilidae), nastecznikowatych (Pompilidae).

Metodyka: odłów owadów będzie wykonywany przy pomocy siatki entomologicznej oraz z zastosowaniem pułapek Moerickego. Prace terenowe były wykonywane w okresie czerwiec – wrzesień. Pułapki kontrolowane były co tydzień a zebrany materiał został utrwalony.

Wyniki: Stwierdzono występowanie 96 gatunków żądłówek, w tym 41 gatunków pszczół (wcześniej podawano tylko 24 gatunki). W tej liczbie 59 jest nowych dla Parku Narodowego „Bory Tucholskie”. 12,5% wykazanych gatunków jest objętych ochroną (10 ochrona ścisłą, 2 częściową).

Najcenniejszym gatunkiem wydaje się być

• Eoferreola rhombica (CR – krytycznie zagrożony),

rzadko spotykany, podobnie jak jego żywiciel:

• poskocz krasny (Eresus niger).

Koszt zadania 30 000 zł.