KRÓLESTWO: GRZYBY FUNGI

POROSTY lub grzyby lichenizujące

Brodaczka fot. M. Chybowska

Porosty należą do organizmów pospolitych. Spotykamy je na podłożu naturalnym, czyli na skałach, głazach, drzewach, ziemi, ale i na podłożu sztucznym np. murach, betonach. Nazywamy je często gatunkami pionierskimi, gdyż zajmują siedliska zbyt ubogie i nieprzyjazne dla innych organizmów. Spotykamy je praktycznie na całej kuli ziemskiej, od mroźnych surowych warunków kół podbiegunowych do tropików, także w wysokich górach i na pustyniach. Dotychczas opisano około 20 tysięcy gatunków porostów, spośród których w Polsce występuje ponad 1600. W Parku Narodowym „Bory Tucholskie” jak dotąd doliczono się 238 gatunków porostów, w tym 38 chronionych. W Polskiej Czerwonej Liście Porostów Zagrożonych znalazło się 61 gatunków występujących na tym terenie, z czego 18 posiada status gatunków wymierających „E”, 41 narażonych na wymarcie „V” i 2 gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia „I”.

Większość gatunków porostów wykazuje przywiązanie do określonego rodzaju podłoża. W związku z tym często używa się podziałów porostów ze względu na ich miejsce występowania, np. porosty epifityczne (nadrzewne), epigeiczne (naziemne), epilityczne (naskalne) i epiksyliczne (na murszejącym drewnie). Oczywiście występują porosty których nie można zakwalifikować do jednego ściśle określonego podłoża są to porosty ubikwistyczne, tzn. spotykane na różnych podłożach. Na przykład chrobotek szydlasty Cladonia coniocraea osiedlający się głównie na murszejących pniakach, często występuje też na glebie, korze drzew, a nawet na pokrytym cienką warstewką gleby podłożu skalnym. Są to organizmy, które chętnie wykorzystują miejsca stwarzane przez człowieka, takie jak: mosty, ściany budynków oraz inne miejsca gdzie do zaprawy używamy wapna. Takie podłoże jest chętnie zasiedlane przez porosty wapieniolubne (kalcyfile).

Wykaz gatunków porostów Parku Narodowego "Bory Tucholskie" dostępny poniżej w plikach do pobrania.

GRZYBY

Świecznica rozgałęziona fot. M. Kochanowska

Różnorodność grzybów jest ogromna. Dotyczy to nie tylko wyglądu i barwy owocników, ale i sposobów życia. Przyjmuje się, że na całym świecie występuje ok. 1,5 mln gatunków. Do tej pory udało się opisać ok. 70 tys. Większość z nich stanowią grzyby mikroskopowe, czyli takie których nie widać gołym okiem.

Obszar Parku Narodowego „Bory Tucholskie” jest ciągle stosunkowo mało poznany pod względem składu gatunkowego grzybów. Dotychczas opisano 528 gatunków grzybów makroskopowych. W tym 8 gatunków chronionych, 3 gatunki wymierające (E), 13 gatunków narażonych na wymarcie (V), 25 gatunki rzadkie (R) i 19 gatunków o nieokreślonym stopniu zagrożenia (I).

Ze względu na preferencje środowiskowe grzybów w Parku, możemy podzielić je na trzy grupy:

• grzyby naziemne (do których zaliczamy grzyby rozkładające próchnicę i grzyby mikoryzowe);
• grzyby nadrzewne (pasożyty i saprotrofy rozkładające drewno);
• grzyby naściółkowe (saprotrofy rozkładające szczątki organiczne w warstwie ściółki).