Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie
Drugi czerwca 2010 roku jest szczególną datą w historii ochrony Borów Tucholskich. W tym dniu obradująca w Paryżu Międzynarodowa Rada Koordynacyjna programu Człowiek i Biosfera (MAB) zadecydowała o utworzeniu Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie. Jest to 11 i największy rezerwat biosfery w Polsce. Powołanie rezerwatu jest owocem prawie 20 letniej współpracy środowisk naukowych, władz samorządowych i organizacji pozarządowych w celu ochrony tego cennego pod względem przyrodniczym i kulturowym obszaru. Nadanie temu obszarowi międzynarodowej rangi, marki rozpoznawalnej na całym świecie z pewnością przyczyni się do promocji
Borów Tucholskich jako obszaru, na którym rozwój ekonomiczny idzie w parze z ochroną przyrody, krajobrazu i dziedzictwa kulturowego w myśl szeroko pojętego zrównoważonego rozwoju. Co więcej, jeszcze bardziej uwrażliwi mieszkańców regionu na proekologiczne sposoby użytkowania ekosystemów oraz na tworzenie harmonii pomiędzy społeczeństwem i przyrodą.Funkcje rezerwatu
- Ochrona – wkład w ochronę ekosystemów, krajobrazu, zmienności genetycznej i gatunkowej. W obrębie rezerwatu występuje szereg cennych siedlisk przyrodniczych, m.in. kwaśne buczyny, żyzne buczyny, brzeziny bagienne, dąbrowy acidofilne, bory chrobotkowe torfowiska przejściowe i wysokie, śródlądowe murawy napiaskowe, jeziora lobeliowe, dystroficzne, ramienicowe, suche wrzosowiska. Są to układy ekologiczne typowe dla niżowych obszarów Europy Środkowej, w których występuje wiele rzadkich, reliktowych i chronionych gatunków roślin i zwierząt.
- Rozwój – inspirowanie ekonomicznego i społecznego rozwoju, ekologicznie i socjokulturowo zrównoważonego. Obszar rezerwatu zamieszkuje kilka grup etnicznych ludności, których źródłem utrzymania jest pozyskiwanie pożytków z ekosystemów leśnych (pozyskiwanie drewna, zbieractwo jagód i grzybów, myślistwo), ekosystemów wodnych oraz uprawa niewielkich powierzchni rolniczych. Wśród mieszkańców regionu istnieje głęboka świadomość, że od stanu przyrody zależy jakość ich życia. W ostatnich czasach intensywnie rozwijającą się gałęzią gospodarki jest agroturystyka.
- Wsparcie logistyczne – wspomaganie dla projektów związanych z ochroną przyrody i zrównoważonym rozwojem (edukacja ekologiczna, badania, monitoring, promowanie regionu) Badania naukowe i monitoring prowadzone są w oparciu o 10 stacji terenowych wyższych uczelni i instytutów, m.in. z Torunia, Bydgoszczy, Gdańska, Łodzi i Poznania. Działalność edukacyjna prowadzona jest przez pracownie dydaktyczne: parku narodowego, parków krajobrazowych, nadleśnictw; muzea przyrodnicze i etnograficzne, parki dendrologiczne oraz pracownie w szkołach regionu.
Obszar rezerwatu
Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie jest jednym z największych kompleksów leśnych w Polsce. Zlokalizowany jest w północno-zachodniej części kraju i obejmuje swoim zasięgiem obszar o powierzchni 319 525 ha. Ponad 60 % powierzchni rezerwatu zajmują lasy. Na tym obszarze zlokalizowanych jest 13 nadleśnictw: Czersk, Dąbrowa, Kaliska, Kościerzyna, Lipusz, Osie, Osusznica, Przymuszewo, Rytel, Tuchola, Trzebciny, Woziwoda i Zamrzenica. Administracyjnie rezerwat położony jest w województwie pomorskim i kujawsko-pomorskim, na terenie 22 gmin. Zgodnie z wymogami programu UNESCO-MAB rezerwat podzielono na 3 strefy:
- strefa rdzenna o powierzchni 7880,72 ha obejmuje Park Narodowy Bory Tucholskie i 25 rezerwatów przyrody: Dolina Rzeki Brdy, Bagna nad Stążką, Źródła Stążki, Jezioro Piaseczno, Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego, Miedzno, Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego, Jezioro Laska, Mętne, Bór Chrobotkowy, Bagno Stawek, Jezioro Ciche, Jezioro Małe Łowne, Piecki, Cisy nad Czerską Strugą, Kręgi Kamienne, Jezioro Zdręczno, Krwawe Doły, Dury, Jeziorka Kozie, Nawionek, Ustronie, Bagno Grzybna, Jelenia Góra, Martwe. Stanowią one najcenniejsze obiekty przyrodnicze całego regionu Borów Tucholskich.
- strefę buforową o powierzchni 104 779,32 ha tworzą 4 parki krajobrazowe:Tucholski, Wdecki, Wdzydzki, Zaborski. Stanowią one bufor dla znajdujących się na ich terenie rezerwatów przyrody.
- strefę tranzytową o powierzchni 206 864,57 ha tworzą tereny 22 gmin (13 z województwa kujawsko-pomorskiego i 9 z pomorskiego), które nie wchodzą w skład parku narodowego i parków krajobrazowych: Bukowiec, Cekcyn, Drzycim, Gostycyn, Jeżewo, Kęsowo, Lniano, Lubiewo, Osie, Śliwice, Świekatowo, Tuchola, Warlubie oraz Brusy, Chojnice, Czersk, Dziemiany, Karsin, Konarzyny, Kościerzyna, Lipusz, Stara Kiszewa. Pod względem ekonomicznym jest to obszar jednolity, zorientowany na gospodarkę leśną, przetwórstwo drewna i innych produktów leśnych oraz na rekreację i wypoczynek.
Rada Koordynacyjna Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie