Haft kaszubski i borowiacki
Obecnie znany nam haft kaszubski pojawia się od roku 1906 za sprawą Teodory Gulgowskiej (1860 - 1951) na tzw. stroju świetlicowym, czyli używanym podczas uroczystości kościelnych i świeckich oraz występów scenicznych.
Początków tego haftu należy doszukiwać się już w pierwszych latach XIII w. w zakonie Norbertanek z Żukowa, a później u benedyktynek z Żarnowca (XVI w.). Haft norbertanek był jednobarwny: srebrny lub żółty i w tej wersji funkcjonował przez dłuższy czas.
Haftowane stroje były bardzo drogie i niewiele osób mogło sobie na nie pozwolić. Dlatego też strój kaszubki pozbawiony był haftu, jedynie bogate mężatki ozdabiały głowy haftowanym czepcem tzw. złotogłowiem. Cena czepca wynosiła od 3 do 8 talarów (gdy jedna krowa kosztowała 10 talarów).
Obecnie funkcjonujący haft kaszubski opiera się na kilku ważnych zasadach. Motywem przewodnim jest „drzewo życia” o nieskomplikowanym układzie gałęzi, ważne by elementy haftu nie krzyżowały się, nakładały i przeplatały. Nawiązywał tym samym do prostych i przejrzystych zasad życia ludzi.
W hafcie występuje 7 kolorów: niebieski w trzech odcieniach od jasnobłękitnego do ciemnoszafirowego, czarny, czerwony, zielony i żółty. W motywach dominują elementy roślinne, np.: bratki, chabry, dzwonki, goździki, koniczyna, lilie, niezapominajki i róże. Zdarzają się też elementy roślinności obcej jak chociażby: granaty, palmy, tulipany czy akant. W niektórych dziełach znajdziemy także elementy zwierzęce, np. pszczoły i żuczki, których to obecność ma związek z wierzeniami pogańskimi. Te same elementy odnajdujemy na obiektach architektonicznych (warto przyjrzeć się ratuszowi chojnickiemu).
Haft borowiacki, ma bardzo wiele wspólnego z pierwotnym haftem sióstr norbertanek. Dominują kolory złoty i brązowy. Jego obecny rozkwit zawdzięczamy niewielkiej grupie hafciarek tucholskich z Panią Stanisławą Betyną (1935 - 2006) na czele.
Warto tu także wspomnieć o hafcie kociewskim, bo rejon Kociewia jest nierozerwalnie związany z przyrodnicza krainą Borów Tucholskich. W tym hafcie również mamy 7 kolorów jednak są to: biały, żółty, niebieski, czerwony, liliowy i brązowy.