Niebieski „Szlak Brdy”
Bydgoszcz – Konarzyny (ok. 162 km)
Przebieg szlaku: Bydgoszcz - Samociążek - Sokole Kuźnica - Piła - “Piekło” Świt pole biwakowe - Rudzki Most - Gołąbek - Woziwoda - Rytel - Mylof Zapora - Męcikał – Park Narodowy „Bory Tucholskie” - Drzewicz - Jezioro Łąckie - Swornegacie - Stara Piła (Park Narodowy „Bory Tucholskie”) - Małe Swornegacie - Konarzyny
Niebieski szlak Brdy rozpoczyna się w Bydgoszczy. Dalej poprzez Samociążek, Sokole Kuźnicę biegnie aż do Piły. Następnie zahacza o uroczysko zwane “Piekiełkiem” koło Tucholi. Prowadzi przez pole biwakowe w miejscowości Świt , Rudzki Most aż do pola biwakowego w Gołąbku . Stąd szlak wiedzie do Nadleśnictwa Woziwoda, gdzie mieści się Ośrodek Edukacji Przyrodniczo - Leśnej. Następnie poprzez miejscowości: Rytel i Mylof prowadzi do Męcikału, gdzie wchodzimy na teren Zaborskiego Parku Krajobrazowego. W Męcikale przecinamy szlak Kaszubski im. Juliana Rydzkowskiego i przechodzimy przez most na rzece Brdzie. Wędrujemy teraz wzdłuż rzeki a następnie wzdłuż jezior: Kosobudno oraz Dybrzk. Przekraczamy granicę Parku Narodowego “Bory Tucholskie” i leśną drogą dochodzimy do Drzewicza. Po drodze warto zwrócić uwagą na okazałe świerki - pomniki przyrody, rosnące nad brzegiem Jeziora Dybrzk.
Drzewicz W Drzewiczu przebiegają szlaki rowerowe: niebieski, czarny i zielony a przy przystanku PKS bierze swój początek czarny Łącznikowy szlak pieszy prowadzący nad Strugę Siedmiu Jezior. Dalej idziemy wzdłuż jezior: Łąckie i Witoczno oraz rzeki Brdy do wsi Swornegacie.
Swornegacie Nazwa tej pięknej zaborskiej wsi, położonej nad Jeziorami Witocznem i Karsińskim, wzbudza wiele emocji. Pod względem historycznym i etymologicznym prawidłowo powinno mówić się Swornegace. Podobno jakiś dowcipny kartograf zmienił kiedyś nazwę na Swornegacie i tak wielokrotnie powielana przyjęła się w oficjalnych dokumentach. Współcześni mieszkańcy Ziemi Zaborskiej mówią po prostu Swory. Nazwa Swornegace wywodzi się od dwóch kaszubskich słów. Swora to warkocz pleciony z korzeni sosnowych, wykorzystywany przez tutejszych mieszkańców do umacniania - gacenia - brzegów rzek. Historia leżącej pośród rzek, jezior i borów wsi to historia kościoła. Pierwszy drewniany kościół p.w. św. Jana Chrzciciela powstał w czasach augustianów. Kolejną świątynię wybudowano już za rządów Krzyżaków w roku 1333, pod rozszerzonym wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja Apostoła. W 1617 r. kościół stał się filią parafii w Konarzynach. Drewnianą świątynię w roku 1695 strawił pożar. Wkrótce po tej tragedii w 1700 r. rozpoczęto budowę nowego kościoła. Jego budowniczymi byli bracia Michael i Jacob Lorentzowie z Pomorza Zachodniego. Zbudowany był z drewna, o konstrukcji zrębowej na kamiennej podmurówce. Prezbiterium z ołtarzem głównym skierowane było ku wschodowi. Patronką kościoła stała się św. Barbara szczególnie czczona przez rybaków. W roku 1900 przywrócono parafię w skład której weszły: Małe Swornegace, Wączos, Kokoszka, Zanie, Zbrzyca i Płęsno. Aktywna działalność ks. Franciszka Drapiewskiego doprowadziła do wybudowania w latach 1912 - 1916 obecnego kościoła neobarokowo - modernistycznego p.w. św. Barbary. Wykonany wg projektu Fritza Kunsta z Kolonii nadaje niezwykłego piękna kaszubskiemu krajobrazowi. Na wystrój wnętrza nowego, murowanego kościoła, miał niewątpliwie wpływ brat księdza Franciszka Drapiewskiego - Władysław. On jest autorem wspaniałej secesyjnej polichromii. 22 października 1916 roku dokonano konsekracji nowej świątyni i odprawiono pierwszą mszę św. Od tego czasu aż do początku lat osiemdziesiątych w starym, drewnianym kościele nabożeństwa liturgiczne odbywały się sporadycznie. W 1980 r. Kuria Biskupia przekazała zabytkowy obiekt do Kaszubskiego Parku Etnograficznego we Wdzydzach Kiszewskich. Po czterech latach 4 lipca 1984 r. dokonano aktu konsekracji przeniesionego na teren wdzydzkiego muzeum kościoła.
Ze Swornegaci niebieski szlak Brdy prowadzi na południe wzdłuż wschodniego brzegu jeziora Karsińskiego.
Mijamy Owink i ponownie wchodzimy na teren Parku Narodowego “Bory Tucholskie”. Drogą „pilską” docieramy do Jeziora Płęsno. W tym miejscu nasz szlak krzyżuje się z Kaszubskim szlakiem im. Juliana Rydzkowskiego oraz z zielonym szlakiem “Strugi Siedmiu Jezior”. Przed mostkiem na strudze skręcamy w prawo na zachód.
Mijając po lewej stronie Jezioro Skrzynka dochodzimy do drogi asfaltowej w miejscowości Małe Swornegacie. Małe Swornegacie jako osada leśna i letniskowa, notowana była w II połowie XVIII w., malowniczo położona między jeziorami Charzykowskim a, Długim i Karsińskim. Wymieniana w średniowiecznych dokumentach augustianów pod nazwą Zwierzyniec. Stanowi doskonałą bazę wypadową dla wycieczek pieszych i rowerowych wokół Jeziora Charzykowskiego i Karsińskiego. Na drodze asfaltowej w Małych Swornegaciach skręcamy w prawo. Idziemy szosą na zachód, po drodze przechodząc przez most zwodzony. Po lewej stronie widzimy jezioro Charzykowskie, natomiast po prawej rzekę Brdę, która wpada do jeziora Długiego. Idąc dalej, spotykamy pieszy żółty szlak im. Józefa Bruskiego i skręcamy w lewo. Trasa prowadzi teraz leśną drogą wzdłuż rzeki Brdy. Dochodzimy do drogi asfaltowej. Przechodzimy przez rzekę i rozdzielamy się z żółtym szlakiem. Wędrując dalej na zachód docieramy do Konarzyn, gdzie kończy się nasza wędrówka.
Pierwsze zapisy, w których wymieniona jest nazwa Konarzyny, pochodzą z roku 1275 i dotyczą wyznaczania posiadłości klasztornych zakonu Augustianów. Do czasu zaboru Pomorza przez Zakon Krzyżacki, ziemie te należały do kasztelanii szczytnieńskiej. Gród Szczytno położony był na wyspie na jeziorze Szczytno koło Przechlewa. Zakon Krzyżacki włączył Konarzyny do utworzonej komturii człuchowskiej. Na mocy Pokoju Toruńskiego ziemie te wracają w 1466 roku do Polski. Od 1772 do 1920 roku Konarzyny znajdowały się pod zaborem pruskim. Pomimo 150-letniego okresu zaboru i prób germanizacji tutejsza ludność zachowała polskość, język i narodowe tradycje. W okresie międzywojennym Konarzyny były wsią przygraniczną.