Park Narodowy Bory Tucholskie

Wersja polska English version Deutsch
Biuletyn Informacji Publicznej
Fundusze Europejskie

Środowisko życia

Nietoperze w lesie

Las jest najbardziej naturalnym środowiskiem występowania nietoperzy. W lasach pierwotnych, pełnych naturalnych schronień, jak: dziuple, pęknięcia w pniach, odstająca kora, nietoperze występowały w dużo większych zagęszczeniach niż ma to miejsce obecnie. Dziś brak odpowiednich kryjówek jest głównym czynnikiem ograniczającym występowanie tych zwierząt. Dlatego tak ważne jest, by szczególnie w lasach, stosować ochronę czynną w postaci wywieszania sztucznych schronień dla nietoperzy.

Obecnie najczęściej wywiesza się skrzynki drewniane (nieco różniące się budową budki typu „issel” i „stratmann”) oraz świetnie się sprawdzające, trwałe skrzynki trocinobetonowe. Obecności nietoperzy w lasach sprzyja również m.in. dobrze rozwinięta sieć wód, obecność terenów podmokłych oraz śródleśnych łąk, co stanowi dla nich doskonałe miejsca żerowania. Także duża ilość martwego drewna w lesie jest dla nietoperzy korzystna, gdyż rozwija się na nim wiele gatunków owadów.

Nietoperze w mieście

Nietoperze dość dobrze przystosowały się do życia w pobliżu człowieka i obecnie powszechnie spotykane są nawet w dużych miastach. Badania prowadzone w Warszawie wykazały, że w tej dużej aglomeracji miejskiej żyje aż 14 gatunków nietoperzy! Wśród nich najliczniejszy jest mroczek późny, najbardziej synantropijny nietoperz spośród wszystkich naszych krajowych gatunków. Głównym czynnikiem ograniczającym występowanie nietoperzy w miastach jest zwykle słaba baza pokarmowa – niewielkie obszary miejskiej zieleni oraz zbiorniki wodne są jedynymi odpowiednimi dla nietoperzy żerowiskami. A zieleni w miastach, jak wiemy, jest wciąż mało. Natomiast miasto jest bardziej atrakcyjne pod względem liczby kryjówek. Zimą nietoperze chętnie zajmują wszelkie miejskie podziemia – piwnice domów, zamków, stare forty i schrony a nawet....tunele miejskiej kanalizacji. Latem można je spotkać na strychach, w szczelinach budynków, za okiennicami a także w dziuplach w starych drzewach w osiedlowych parkach. Często do dogodnych rozległych podziemi zlatują się na zimę nietoperze nawet z terenów odległych od miasta o kilkadziesiąt a nawet kilkaset kilometrów.

Nietoperze na wsi

Tradycyjny wiejski krajobraz z drewnianą zabudową, przydomowymi piwniczkami, mozaiką pól, łąk, alei przydrożnych i zadrzewień śródpolnych, z zachowanymi stawami i oczkami wodnymi stanowi doskonałe miejsce życia dla nietoperzy. W środowisku takim nietoperze bez problemu odnajdują kryjówki letnie jak i zimowe, wystarczająca jest też baza pokarmowa. Niestety, taki sielankowy obraz „wsi wesołej, wsi spokojnej” powoli odchodzi w zapomnienie... Nowe budownictwo nie jest już tak atrakcyjne dla nietoperzy – brak w nim szczelin, pęknięć, drewnianych elementów, w których nietoperze tak lubią się ukrywać, małe zbiorniki wodne są osuszane a aleje drzew wycinane. Na szczęście, pomimo tych niekorzystnych zmian, wciąż łatwo zobaczyć latającego nad dachami domów nietoperza.